Dziećmarów

Parafia św. Michała Archanioła w Dziećmarowie

Najstarsza wzmianka o kościele pochodzi z 1307 r. Parafia w Dziećmarowie do 1660 r. była filią parafii Babice. W 1668 r. erygowano parafię. W 1786 r. kościół oraz część wioski uległy spaleniu. Obecny kościół pochodzi z 1786 r. W 1945 r. kościół, został zbombardowany, co doprowadziło do kolejnego, prawie całkowitego spalenia. Pozostały tylko ściany. Jednak dzięki ogromnemu zaangażowaniu ówczesnych mieszkańców (wioska po wojnie liczyła ponad 1000 mieszkańców) został na nowo wybudowany, a aktu poświęcenia nowo wybudowanego kościoła dokonał ks. adm. A. Kominek w 1949 r. Z Dziećmarowa pochodził Biskup Anastazy Sedlag (1787-1856), od 1833 r. bp Chełmiński. Aktualnie wioska liczy ok. 250 mieszkańców, a spowodowane jest to liczną emigracją mieszkańców na zachód. Na szczęście wielu jeszcze powraca, by w zaciszu Dziećmarowskiej ziemi spędzać wakacje czy święta.

Nazwa Dziećmarów (z niem. Dittmerau) pochodzi z 1263 od imienia Dziećmar, Ditmar. Wieś ta pierwotnie należała do księstwa kozielskiego, a w 1311, poprzez kupno od ówczesnego posiadacza Jana Czesnitza, stała się własnością Joannitów z Grobnik. We wsi nie istniał majątek. Prawdopodobnie była to wieś oczynszowana. Najstarsza wzmianka o kościele pochodzi z 1307. Do 1660 parafia była filią parafii Babice. W 1668 erygowano parafię, której grunty wynosiły 25 ha. W 1786 kościół oraz część wioski uległy spaleniu. W ciągu trzech kolejnych lat zbudowano nowy, barokowo-klasycystyczny kościół pod wezwaniem św. Archanioła Michała z fundacji joannitów, który w latach 1896–1897 zmodernizowano i powiększono poprzez dobudowę kaplicy. Przed wybuchem II wojny światowej kościół ten kunsztownie pomalowano i założono nowe organy. W marcu 1945 kościół został trafiony bombą i zrównany z ziemią. Poświęcenie nowo wybudowanego kościoła dokonał ks. adm. A. Kominek w 1949. Z Dziećmarowa pochodził Biskup Anastazy Sedlag (1787–1856), od 1833 bp chełmiński.

W 1723 we wsi był sołtys, 24 chłopów, 24 chałupników. Struktura mieszkańców wsi ulega zmianie i w 1783 wieś zamieszkiwało: 26 chłopów, 29 małorolnych, 46 chałupników. W 1910: 22 chłopów, 76 małorolnych, 32 chałupników. Grunty rolne wynosiły 846 ha. W wyniku pożaru w 1785 spłonęła część wsi wraz z kościołem. Liczba mieszkańców wsi wynosiła: 1783 roku – 646; 1845 – 718; 1880 – 857; 1910 – 979. Po I wojnie światowej liczba mieszkańców wynosiła 731. Na frontach I wojny światowej poległo 37 mężczyzn. W 1942 we wsi mieszkało 719 mieszkańców.

W 1880 doszło do komasacji pól. Od 1895 wieś posiadała kasę oszczędnościowo-pożyczkową, a od 1889 funkcjonował Związek Kombatantów. Na pieczęci wsi widnieje bogini sprawiedliwości z wagą i mieczem. Kaplica św. Jana istnieje we wsi od czasu pożaru jaki miał miejsce w 1780. Szkoła we wsi istniała najprawdopodobniej od czasu, kiedy Babice stały się samodzielną parafią. W 1833 zniesiono starą drewnianą szkołę, budując w jej miejsce nową – dwuklasową. Obszar gruntów szkolnych wynosił 6,44 ha. W 1910 założono wiejską szkołę dokształcającą. W 1898 przy drodze w kierunku Grobnik założono nowy, 1,25-hektarowy cmentarz. Na miejscu starego cmentarza w 1900 zbudowano kaplicę Góry Oliwnej. W 1938 postawiono wieżę ciśnień, a w 1923 zelektryzowano wieś. W 1924 na wieży kościelnej założono nowe dzwony, które wcześniej usunięto i wykorzystano na potrzeby I wojny światowej. W wyniku działań wojennych w marcu 1945 wieś została zniszczona w 50%.


O patronie parafii – św. Michale Archaniele

Św. Michał to jeden z archaniołów stojących przed obliczem Boga. Imię Mikael znaczy któż jak Bóg. Według tradycji, kiedy Lucyfer zbuntował się przeciwko Panu Bogu i do buntu namówił część aniołów, wtedy miał wystąpić archanioł Michał i z okrzykiem „Któż jak Bóg” wypowiedzieć wojnę szatanom.

W Piśmie świętym jest wymieniany św. Michał pięć razy. Z Księgi Daniela dowiadujemy się o walce Michała z innymi książętami w obronie prześladowanego Daniela: Wtedy przybył mi z pomocą Michał, jeden z pierwszych książąt (Dn 10, 13). Jest on przedstawiony jako opiekun Izraela: Oznajmię tobie, co jest napisane w Księdze Prawdy. Nikt zaś nie może mi skutecznie pomóc przeciw nim, z wyjątkiem waszego księcia, Michała (Dn 10, 21). Tak mówi Prorok o wstawiennictwie i potędze Michała Archanioła. Tylko on może przeciwstawić się, symbolizującej zło, potędze perskiej: W owych czasach wystąpi Michał, wielki książę, który jest opiekunem dzieci twojego narodu. Wtedy nastąpi okres ucisku, jakiego nie było, odkąd narody powstały, aż do chwili obecnej. W tym czasie naród twój dostąpi zbawienia: ci wszyscy, którzy zapisani są w księdze (Dn 12, 1). Michał, dzięki nadprzyrodzonej zwycięskiej mocy dla obrony Ludu Bożego, którą posiada od Boga, występuje jako opiekun ludu świętego, sprawiedliwych i świętych, tj. zapisanych w księdze życia.

W Apokalipsie św. Jana Apostoła, Michał ukazany jest jako „pogromca Smoka – Szatana” (Ap 12, 7): I nastąpiła walka na niebie. Michał i jego aniołowie mieli walczyć ze Smokiem. I wystąpił do walki Smok […] ale nie przemógł (Ap 12, 7-8). Walkę tę wszczyna Smok, który ma do dyspozycji dwie bestie, z morza i z lądu: bałwochwalcze mocarstwo (przemoc) i fałszywego proroka (symbol walki ideologicznej i kłamliwej propagandy). Obie bestie są narzędziami Smoka w walce z Niewiastą – Kościołem. Walka obejmuje wszystkie napaści i porażki od początku do końca świata, a przewodniczy jej Archanioł Michał.

W Księdze Jozuego przedstawiany jest z wydobytym mieczem jako wódz wojsk Pana (Joz 5, 13.13). W liście św. Judy Apostoła pojawia się jako walczący z szatanem o ciało Mojżesza (Jud 9). Św. Paweł Apostoł również o nim wspomina (1 Tes 4,16).

Kult św. Michała Archanioła istniał już w starożytności chrześcijańskiej. Z czasem Jego imię weszło do liturgii mszalnej, przy poświęceniu kadzidła i w liturgii pogrzebowej. Św. Michał Archanioł ukazał się także za czasów św. Grzegorza Wielkiego, papieża, w Rzymie podczas procesji przebłagalnej odprawianej na zamku zwanym odtąd Zamkiem Świętego Anioła, i włożył miecz do pochwy na znak, że Bóg odwróci srożący się gniew od ludu rzymskiego. Odtąd dżuma ustała. W Konstantynopolu kult św. Michała był tak żywy, że posiadał on tam już w VI wieku aż 10 poświęconych sobie kościołów, w IX wieku kościołów i klasztorów pod jego wezwaniem było już tam 15.

Najgłośniejsze sanktuarium ku czci św. Michała Archanioła mieści się we Francji na małej skalistej wysepce, wyrastającej z morza. Jest tam klasztor benedyktynów. Dawna nazwa wysepki Merkurego została zmieniona na „St. Michel”. Tam to bowiem – jak głosi podanie – w roku 708 trzy razy pojawił się św. Michał biskupowi z Arsanches – św. Aubertowi. W 966 wódz normański, Ryszard I, wprowadził na tę skalistą wyspę benedyktynów.

Św. Michał był uważany za głównego patrona i opiekuna Izraela. W Nowym Testamencie doznawał czci jako szczególny opiekun Kościoła. Papież Leon XIII ustanowił osobną modlitwę, którą kapłani odmawiali po Mszy świętej z ludem do św. Michała o opiekę nad Kościołem. Św. Michała obrały sobie za szczególnego patrona m. in. Niemcy i Austria.

Jest księciem aniołów, któremu Bóg powierza zadania wymagające szczególnej siły. Wstawia się u Boga za ludźmi, jest aniołem stróżem ludu chrześcijańskiego. Stoi u wezgłowia umierających, którym następnie towarzyszy w drodze do wieczności. Łączy się z tym jego patronat nad kaplicami cmentarnymi. Artyści przedstawiają go z wagą do odmierzania dobrych uczynków.

Według Złotej Legendy średniowiecznego kaznodziei Jakuba de Voragine Archanioł Michał z polecenia Pana Boga: karze plagami Egipt, rozdziela wody Morza Czerwonego, prowadzi naród wybrany przez piaski pustyni do Ziemi Obiecanej. W dniu ostatecznym powinien na Górze Oliwnej zabić Antychrysta i dźwiękiem swej trąby wskrzeszać zmarłych.

W Polsce powstały dwa zgromadzenia zakonne pod wezwaniem Św. Michała: męskie i żeńskie, założone przez bł. Bronisława Markiewicza (+ 1912): michaelici i michaelitki.

O wielkiej czci, jakiej kiedyś w naszym narodzie doznał św. Michał, świadczy bardzo wielka liczba kościołów w Polsce pod jego wezwaniem. Jest ich prawie 350. O popularności św. Michała świadczy i to, że aż 222 miejscowości w naszym kraju zawdzięcza swoją nazwę imieniu św. Michała. Obraz św. Michała znajduje się w herbach 11 polskich miast.

W ikonografi św. Michał archanioł przedstawiany jest w tunice i paliuszu, w szacie władcy, jako wojownik w zbroi. Skrzydła św. Michała są najczęściej białe, niekiedy pawie. Włosy upięte opaską lub diademem. Jego atrybutami są: globus, krzyż, laska, lanca, miecz, oszczep, puklerz, szatan w postaci smoka u nóg lub skrępowany, tarcza z napisem: „Quis ut Deus” – „Któż jak Bóg”, waga.


Litania do Św. Michała Archanioła

Kyrie eleison, Chryste eleison, Kyrie eleison. Chryste, usłysz nas, Chryste, wysłuchaj nas. Ojcze z nieba, Boże – zmiłuj się nad nami! Synu odkupicielu świata, Boże,
Duchy Święty, Boże, .
Święta Trójco, Jedyny Boże,
Święta Maryjo, Królowo Aniołów – módl się za nami! Święty Michale Archaniele,
Święty Michale Książę przesławny,
Święty Michale dzielny w walce,
Święty Michale pogromco szatana,
Święty Michale postrachu złych duchów,
Święty Michale wodzu wojska niebieskiego,
Święty Michale zwiastunie Bożej chwały,
Święty Michale radości Aniołów,
Święty Michale zaszczycie nieba,
Święty Michale przedstawiający Najwyższemu prośby nasze, Święty Michale obrońco dusz sprawiedliwych,
Święty Michale posłanniku Boga,
Święty Michale przewodniku nasz w modlitwie,
Święty Michale nasza tarczo w pokusach,
Święty Michale warownio ludu Bożego,
Święty Michale stróżu i patronie Kościoła,
Święty Michale dobroczyńco sławiących Cię narodów, Święty Michale chorąży zbawienia,
Święty Michale aniele pokoju,
Święty Michale prowadzący dusze do wiecznej światłości, Święty Michale zwierzchniku w niebie,
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata,
przepuść nam, Panie!
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata,
wysłuchaj nas, Panie!
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata,
zmiłuj się nad nami!

P. Módl się za nami, święty Michale Archaniele,
W. Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.

Módlmy się. Wszechmogący wieczny Boże, który św. Michała Archanioła ustanowiłeś obrońcą Kościoła i zwierzchnikiem raju, udziel za jego wstawiennictwem Kościołowi pomyślności i pokoju, a nam łaski w tym życiu i chwały w wieczności. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.


Galeria zdjęć